De laatste twee weken in Kapenguria District Hospital zijn achteraf gezien aardig snel verlopen. Omdat we vonden dat we op de afdelingen nou niet zo bijster veel meer leerden, hebben we onze tijd vooral doorgebracht op de polikliniek. Iedere doordeweekse dag om 8u start een specialist met zijn spreekuur in de medical officer‘s clinic. (Lees: Wij meldden ons dagelijks om 9u bij de poli-assistente, die heeft géén idee of er vandaag een specialist komt. Eén uur later zit er óf een specialist, óf heeft deze poli-assistente ergens een clinical officer vandaan getoverd, óf zijn de patiënten naar huis gestuurd met medicatie, zonder de arts gezien te hebben.). De opkomst op de poli was doorgaans sterk afhankelijk van het weer. Bij regen was er geen patiënt te bekennen, bij zon zat de hele wachtruimte vol. De polikliniek van de family doctor (een soort internist hier) had met name ziektebeelden die vergelijkbaar zijn met de onze. Zo waren er veel patiënten met suikerziekte, hoge bloeddruk en reuma. Ook de behandeling was eigenlijk gelijk aan de onze. Dit in tegenstelling tot de behandeling van psychiatrische patiënten. Hier werden eigenlijk alle patiënten op medicijnen tegen epilepsie gezet, omdat dat de onderliggende oorzaak zou zijn voor ongeveer alle psychiatrische ziekten: depressie, schizofrenie, etc. Wel was de psychiater een erg aardige en geïnteresseerde man, die ons nog meegenomen heeft op huisbezoek bij een jonge man met schizofrenie, die niet meer op de poli verschenen was. Op de polikliniek kindergeneeskunde zagen we vooral kinderen met een groei- en ontwikkelingsachterstand, eigenlijk altijd door ondervoeding of infectieziekten. Ook hebben we een paar keer meegekeken op de gipskamer, waar we aardig wat breuken voorbij hebben zien komen die in Nederland meteen geopereerd zouden worden, maar die hier gewoon een lekker strak gipsverbandje kregen. De breuken die we zagen werden over het algemeen zonder enige vorm van verdoving gezet, ook bij kinderen. Dat resulteerde in een hele hoop worstelingen, veel gekrijs en boze blikken. Ook plaste één 8-jarig meisje haar vader helemaal onder. Een ander meisje van dezelfde leeftijd huilde ook heel hard, wat niet om de pijn bleek te zijn, maar omdat ze niet wist hoe ze nou op school moest gaan schrijven met een gipsarm.
Tenslotte zijn hebben we ook 2 dagen meegelopen op de CCC, waar ze HIV-patiënten begeleiden met adviezen, gratis medicatie en voedsel. Het was vooral bizar om te zien hoe jong de patiënten soms nog maar zijn, en hoe men de ‘kop-in-het-zand\'-tactiek toepast als het gaat om besmetting. Het gaat vaak zo dat een moeder HIV blijkt te hebben, de echtgenoot dit hoort, zichzelf dan níet laat testen (want hij heeft natuurlijk niks), en dan gewoon naar de volgende vrouw gaat, die dan besmet. Met wat meer pech wordt die vrouw dan ook zwanger, en krijgt een HIV-positief kind, zodat alles zich lekker verspreidt. Wat ik wel had verwacht is dat veel aandacht besteed zou worden aan seksuele voorlichting, maar de clinical officer waarbij ik meeliep, heeft het woord condoom nooit tegen een patiënt genoemd, ‘want dat willen ze toch niet gebruiken\'. Best jammer, aangezien dit toch echt de methode is waarmee het aantal infecties binnen de perken moet blijven.
Na 8 weken coschappen kwam er afgelopen donderdag dan toch echt een einde aan ons verblijf in het West-Pokot District. Ik heb in de ziekenhuizen ontzettend veel geleerd over ziektebeelden en improviseren, maar ook over de houding die men heeft in de ziekenhuizen. Ik had verwacht toen ik hier naartoe kwam, dat men ondanks het gebrek aan faciliteiten in ieder geval gemotiveerd zou zijn, en zou roeien met de riemen die men heeft. In realiteit is slechts een deel van het medisch personeel (incl. dokters) écht gemotiveerd en bekwaam, en heeft de grootste groep alleen geld als drijfveer voor een baan in de zorg. Die grote groep heeft ook nauwelijks verantwoordelijkheidsgevoel, en dus ook weinig ook voor de patiënt. Daardoor overlijden meer mensen dan zou moeten, en blijven mensen onnodig lang rondlopen met minder ernstige, maar ook met ernstige aandoeningen.
De Keniaanse cultuur buiten het ziekenhuis zoals ik die ervaren heb in West-Pokot, is dat mensen vaak erg behulpzaam zijn en we ons altijd welkom hebben gevoeld. Wel waren we natuurlijk echt wel ‘de blanken\', wilde iedereen wel een blanke vriend, en werd er meer dan eens om geld gevraagd, ook door voor ons ogenschijnlijk rijke mensen. Ook heb ik geleerd over de manier van gezinsvorming, studeren, werken en vooral ook over de corruptie in Kenia. Kenia is een land met extreem grote verschillen tussen arm en rijk, veel werkloosheid, en met het huidige niveau van corruptie en de materialistische houding van bijna iedere Keniaan zal dat nog zeker tientallen jaren zo blijven. Daardoor zal een groot deel van de bevolking nog lang onder de armoedegrens blijven. Hopelijk verandert de Keniaanse overheid de komende jaren genoeg om alles voor die mensen wat beter te maken.
Vrijdag zijn Els en ik met de matatu (een minibusje dat in Afrika als openbaar vervoer gebruikt wordt) naar Eldoret gegaan. Daar hebben we buiten de stad geluncht bij een zuster van de gipskamer, en hebben we ‘s avonds overnacht in het centrum. Nu viel pas op dat voor Keniaanse begrippen Eldoret echt een grote stad is. Zaterdagochtend zijn we met de taxi naar het vliegveld gebracht, en zijn we naar Nairobi gevlogen. Na onze safari betaald te hebben, zijn we weer naar het hostel gegaan waar we in december ook geslapen hebben, waar we ‘s middags lekker gerelaxt hebben. Gisteravond hebben Joost en Annemarie ons getrakteerd op een heerlijk diner in een Italiaans restaurant en hebben we een ontzettend gezellige avond gehad. Vandaag zijn we op safari vertrokken, waarvan ik natuurlijk ook uitgebreid verslag ga doen met hopelijk heel veel foto\'s. We hebben nog maar 12 dagen te gaan, dus ik ga vooral ook erg hard genieten van de vakantie. Tot snel!

Liefs,

Margo